Κυκλοφορεί από τη συντακτική ομάδα του περιοδικού Το Διαλυτικό η ελληνική μετάφραση του βιβλίου του Λόρεν Γκόλντερ, Η εμπροσθοφυλακή της οπισθοδρόμησης.
Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο στα παρακάτω σημεία: (από τις 18/12/2025 και η λίστα θα ενημερώνεται)
ΑΘΗΝΑ
Βιβλιοπωλεία: Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, Εκδόσεις των συναδέλφων, Κομπραί, Ναυτίλος, Πολιτεία, La Zone, Red n’ Noir
Άλλα σημεία: Λοκομοτίβα, Ψιλικατζίδικο Βαλτετσίου
Ακολουθεί το προλογικό σημείωμα της συντακτικής ομάδας.
Προλογικό σημείωμα
Ο Λόρεν Γκόλντνερ (1947–2024) υπήρξε μια πολύ σημαντική μορφή για την ιστορία του ρεύματος του αριστερού κομμουνισμού στις ΗΠΑ. Γεννημένος στο Bay Area του Σαν Φρανσίσκο το 1947 βρέθηκε από πολύ νέος μέσα στο κίνημα της δεκαετίας του ‘60. Από τις ταραχές του Σαν Φρανσίσκο και τα χρόνια του Μπέρκλεϊ μέχρι τη φρούδα αναζήτηση εργασίας στα εργοστάσια του Bay Area και τη ζωή στα όρια της επιβίωσης στη Νέα Υόρκη της κρίσης στα τέλη της δεκαετίας του 1970, βίωσε από πρώτο χέρι αυτό που αργότερα ανέλυσε: τη μετάβαση από την έκρηξη του ‘60 στη σκοτεινή καμπή της δεκαετίας του ‘70, όταν οι προλεταριακοί αγώνες υποχώρησαν και η αντεπίθεση του κεφαλαίου που ονομάστηκε «νεοφιλελευθερισμός» εισήλθε στο προσκήνιο της ιστορίας.
Η ευρυμάθεια και η θεωρητική του οξυδέρκεια δεν αναπτύχθηκαν εντός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αλλά πρωτοδιαμορφώθηκαν μέσα από τη συμμετοχή του στο κίνημα και αναπτύχθηκαν περαιτέρω μέσα από τη δραστηριοποίησή του σε μικρές κομμουνιστικές ομάδες και την επαφή του με συντρόφους και συντρόφισσες απ’ όλον τον κόσμο στα διαρκή ταξίδια που έκανε από τη Γαλλία και τη Γερμανία, μέχρι την Ισπανία, την Αίγυπτο και τη Νότια Κορέα, ολόκληρο το διάστημα από τη δεκαετία του ‘60 και μέχρι την προηγούμενη δεκαετία. Το έργο του δεν μπορεί να αποσπαστεί από αυτή τη διαδρομή: δεν ανήκε στους «διανοούμενους» και τους κάθε λογής αριστερούς ακαδημαϊκούς –παρά τη σύντομη θητεία του ως βιβλιοθηκάριος στο Χάρβαρντ και την εργασία του ως δάσκαλος αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Γιονσέι της Σεούλ– αλλά στους εναπομείναντες ριζοσπάστες κομμουνιστές μιας εποχής κατά την οποία οι προλεταριακοί αγώνες υποχωρούσαν και μια νέα ηγεμονική ιδεολογία –στρουκτουραλισμός, μεταμοντερνισμός, πολιτικές της ταυτότητας– ερχόταν να σφραγίσει την ήττα.
Η Εμπροσθοφυλακή της Οπισθοδρόμησης,[1] το σημαντικότερο ίσως βιβλίο του, είναι ακριβώς η ανατομία της ιδεολογικής πλευράς αυτής της ήττας. Στα χρόνια που η αποβιομηχάνιση και η νεοφιλελεύθερη αντεπίθεση κατακερμάτιζαν την εργατική τάξη, ο Γκόλντνερ είδε στις θεωρίες της «διαφοράς» όχι ριζοσπαστισμό αλλά ιδεολογική κάλυψη για αυτόν τον κατακερματισμό. Όπως σημειώνεται και στην κριτική αναλυτική εισαγωγή του Ρος Γουλφ που συνοδεύει την παρούσα έκδοση, η ανάγνωση του Γκόλντνερ συνδέει διαλεκτικά την αποβιομηχάνιση και την ακαδημαϊκή μόδα της αποδόμησης, δείχνοντας πώς η ήττα του ‘68–‘73 μετουσιώθηκε θεωρητικά σε λατρεία της ασυμφιλίωτης «διαφοράς», των πολιτικών της ταυτότητας και των επιμέρους «αντιστάσεων»: σε μια πολιτική που δεν μπορούσε πια να σκεφτεί τη συνολική ανατροπή και η οποία απαρνούνταν και εξοβέλιζε την ιστορική δυνατότητα της συγκρότησης του προλεταριάτου ως καθολικού υποκειμένου της ιστορίας, του οποίου «η χειραφέτηση είναι αναγκαία, αλλά όχι επαρκής προϋπόθεση κάθε χειραφέτησης».
Για αυτό και το έργο του υπήρξε βαθιά εχθρικό προς τη μεταμοντέρνα ακαδημαϊκή αριστερά, τη «ΜΚΟ-ποίηση» και την ακτιβιστικοποίηση της πολιτικής, τη διάλυση κάθε οικουμενικής αξίωσης χειραφέτησης, αλλά και τις θεωρητικές παγίδες της πολυπολιτισμικότητας και του σχετικισμού. Η κριτική του στον Χάιντεγκερ, στον Ντεριντά, στον Φουκώ και στους επιγόνους τους ήταν αμείλικτη: έβλεπε σε όλη αυτή τη θεωρητική παραγωγή μια απολογητική της νέας εποχής του κατακερματισμού, όπου «το ενιαίο υποκείμενο της εργατικής τάξης» έπρεπε να εξαφανιστεί μέσα σε έναν λαβύρινθο ταυτοτικών διαφορών. Ταυτόχρονα, όμως, ο Γκόλντνερ δεν υπήρξε ποτέ «ορθόδοξος» μαρξιστής. Η εστίασή του στο «πραγματικό άπειρο», στις νεοπλατωνικές ρίζες της διαλεκτικής, στην κεντρικότητα της ανθρώπινης φαντασίας και πράξης στη διαμόρφωση του κόσμου, τον οδηγούσε σε μια υλιστική θεωρία της ελευθερίας που ξεπερνούσε μακράν τον στεγνό επιστημονισμό, τον αστικό ορθολογισμό και τον οικονομισμό, βαθιά επηρεασμένη από το έργο του Ερνστ Μπλοχ και του πρώιμου Κολακόφσκι.
Η παρούσα επιλογή κειμένων από το βιβλίο του Λόρεν Γκόλντνερ, Η Εμπροσθοφυλακή της Οπισθοδρόμησης, επιχειρεί να αναδείξει αυτό το διπλό νήμα: την αμείλικτη κριτική της μεταμοντέρνας ιδεολογίας και ταυτόχρονα τη θετική προοπτική μιας κομμουνιστικής θεωρίας που αντιλαμβάνεται την ανθρώπινη χειραφέτηση ως απελευθέρωση της δημιουργικής δύναμης του είδους. Για τη σημερινή αντιεξουσιαστική κομμουνιστική τάση του προλεταριακού κινήματος, το έργο του Γκόλντνερ αποτελεί όπλο: όχι επειδή παρέχει «συνταγές» ή πολιτικό πρόγραμμα, αλλά επειδή διαλύει την αυτο-εικόνα μιας εποχής βάσει της οποίας η ήττα εξυμνείται ως «ταυτότητα», «διαφορά», «πολλαπλότητα».
Ο Λόρεν Γκόλντνερ πέθανε στις 12 Απριλίου του 2024. Το έργο του παραμένει αναντικατάστατο θεωρητικό όπλο σε μια εποχή όπου κάθε δυνατότητα επανεμφάνισης του κομμουνιστικού κινήματος εντός της αντιφατικής ιστορικής κίνησης επιχειρείται να θαφτεί κάτω από τις κάθε λογής πολιτικές της ταυτότητας και της «πολιτισμικής διαφοράς», τον λαϊκισμό και τις εθνικιστικές μυθολογίες αριστερής ή δεξιάς κοπής.
Συντακτική ομάδα του περιοδικού Το Διαλυτικό
[1]. Loren Goldner, Vanguard of Retrogression: “Postmodern” fictions as Ideology in the Era of Fictitious Capital, Queequeg Publications, 2001.
